Thực trạng nguy hại và việc cấm hút thuốc lá

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác định việc hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ thứ hai trong số 10 yếu tố nguy cơ hàng đầu đe dọa đến sức khỏe của cộng đồng người dân ở các nước đang phát triển. Hút thuốc lá có thể gây ra 25 loại bệnh nguy hiểm như: ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư khoang miệng, ung thư da và các bệnh tim mạch... Các nhà khoa học cho rằng không có ngưỡng an toàn cho việc tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá, vì vậy người chủ động trực tiếp hút thuốc cũng như người hút thuốc thụ động đều có nguy cơ bị nguy hại do thuốc lá gần như nhau. Do đó việc xây dựng môi trường không khói thuốc là cách hiệu quả tốt nhất để bảo vệ cho mọi người tránh khỏi những tác hại của hút thuốc thụ động từ những người có hành vi hút thuốc. Biện pháp quyết liệt cần phải thực hiện để đáp ứng vấn đề này là cấm hút thuốc. Những người đang còn hút thuốc lá cần biết những quy định về các nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn, nơi cấm hút thuốc lá trong nhà nhưng được phép hút ở những nơi dành riêng cho người hút thuốc lá. Đồng thời cần thực hiện nghĩa vụ của người hút thuốc một cách nghiêm túc để góp phần bảo vệ sức khỏe cho những người ở chung quanh. Đối với các trường hợp chưa bỏ được thuốc lá nên xem xét việc quyết tâm cai nghiện để khỏi bị lệ thuộc thuốc lá nhằm góp phần bảo vệ sức khỏe ngay cho chính bản thân mình cũng như những người thân trong gia đình và cộng đồng xã hội.

Nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn

Nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn gồm 3 loại địa điểm khác nhau cần chú ý thực hiện:

Nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên bao gồm: cơ sở y tế; cơ sở giáo dục trừ trường cao đẳng, đại học, học viện; cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; cơ sở hoặc khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao.

Nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà bao gồm: nơi làm việc; trường cao đẳng, đại học, học viện; địa điểm công cộng trừ các trường hợp quy định đối với địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên đã nêu trên; địa điểm cấm hút thuốc lá trong nhà nhưng được phép hút khi có nơi dành riêng cho người hút thuốc lá.

Nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn trên các phương tiện giao thông công cộng bao gồm: ô tô, máy bay, tàu điện.

Nơi cấm hút thuốc lá trong nhà nhưng được phép hút ở nơi dành riêng cho người hút thuốc lá

Việc quy định này được linh động thực hiện ở một số địa điểm bao gồm: khu vực cách ly của sân bay; quán bar, karaoke, vũ trường, khách sạn và cơ sở lưu trú du lịch; phương tiện giao thông công cộng như tàu thủy, tàu hỏa.

Trong các trường hợp linh động này, nơi dành riêng cho người hút thuốc lá phải bảo đảm những điều kiện như: có phòng và hệ thống thông khí tách biệt với khu vực không hút thuốc lá; có biển báo treo hoặc đặt tại các vị trí phù hợp, dễ quan sát và nhìn thấy; có dụng cụ chứa các mẩu thuốc lá, tàn thuốc lá; có thiết bị phòng cháy, chữa cháy.

Cần lưu ý vận động, khuyến khích người đứng đầu, lãnh đạo, quản lý ở khu vực cách ly của sân bay; quán bar, karaoke, vũ trường, khách sạn và cơ sở lưu trú du lịch; phương tiện giao thông công cộng như tàu thủy, tàu hỏa phải tổ chức thực hiện việc không hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà. Cơ quan chức năng nên xem xét, nghiên cứu chuyển đổi những nơi này thành nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà phù hợp với từng thời kỳ phát triển nền văn minh của xã hội và đất nước.

Nghĩa vụ của người hút thuốc lá và vấn đề cai nghiện

Có thể nói hút thuốc lá là vấn đề sinh hoạt hàng ngày của một số người đang còn tồn tại trong cộng đồng xã hội ngày nay mà việc cấm đoán triệt để hành vi này gặp rất nhiều khó khăn. Do đó khi thực hiện các biện pháp phòng chống tác hại của thuốc lá trên thực tế cần mang tính tế nhị và phải chấp nhận một bộ phận người dân đã bị nghiện chưa thể từ bỏ được việc hút thuốc lá, vẫn xem hành vi hút thuốc như là một nhu cầu của cuộc sống bị lệ thuộc của họ. Tuy nhiên đối với những người đang còn hút thuốc lá, cần phải thực hiện nghĩa vụ đối với người thân của mình trong gia đình kể cả cộng đồng xã hội như: không hút thuốc lá tại những nơi có quy định cấm hút thuốc lá; không hút thuốc lá ở trong nhà khi có trẻ em, phụ nữ mang thai, người bệnh, người cao tuổi; phải giữ gìn vệ sinh chung, cần bỏ tàn thuốc và mẩu thuốc lá đúng nơi quy định khi hút thuốc lá tại những nơi được phép hút thuốc lá...

Đối với những người nhận thức được tác hại của việc hút thuốc lá ảnh hưởng đến sức khỏe, bệnh tật của chính bản thân mình cũng như những người ở chung quanh và có ý định cần cai nghiện thì phải xem việc cai nghiện thuốc lá được thực hiện trên cơ sở tự nguyện. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân được triển khai các hoạt động hoặc các loại hình cơ sở để tư vấn giúp đỡ, hỗ trợ cho người hút thuốc lá có điều kiện cai thuốc. Các cơ sở sản xuất, nhập khẩu thuốc cai nghiện thuốc lá và cơ sở tư vấn, cai nghiện thuốc lá được hưởng mức thuế ưu đãi theo quy định của pháp luật về thuế. Điều kiện thành lập và tổ chức hoạt động cai nghiện, tư vấn cai nghiện thuốc lá của các cơ quan, tổ chức, cá nhân do chính phủ quy định phù hợp với tình hình thực tiễn. 

Điều cần quan tâm

Trong cuộc sống xã hội hiện nay, thường sự hiểu biết hoặc kiến thức ít đồng hành với thái độ và hành vi của một số bộ phận người dân; đây được xem là căn bệnh cố hữu “biết mà không làm” đã tạo nên sự khó khăn trong việc điều chỉnh hoạt động xã hội. Biết vượt tín hiệu đèn đỏ ở các giao lộ là vi phạm luật giao thông và có nguy cơ gây tai nạn cho chính bản thân mình và người khác nhưng vẫn cứ vượt. Biết uống bia rượu, hút thuốc lá, dùng chất ma túy ảnh hưởng đến sức khỏe, bệnh tật, gây nghiện, sa sút nhân cách con người nhưng vẫn cứ uống, cứ hút, cứ tiêm chích. Biết hút thuốc lá trên máy bay, ô tô, tàu điện hoặc những nơi có quy định cấm là phạm luật nhưng vẫn cứ tự tiện. Biết uống bia rượu gây tai nạn giao thông khi điều khiển ô tô, xe máy nhưng vẫn cứ sử dụng phương tiện... Còn nhiều vấn đề khác nữa nhưng trong việc phòng chống tác hại thuốc lá, tối thiểu người dân nên biết các quy định cấm hút thuốc lá nêu trên để góp phần thực hiện nghiêm túc vì sức khỏe của chính bản thân mình, gia đình và cả cộng đồng.

TTƯT.BS. NGUYỄN VÕ HINH