Tài liệu Hội nghị:

1- Báo cáo kế hoạch nhân rộng mô hình Bác sĩ gia đình
2- Tài liệu Hội nghị và Tham luận của các đơn vị
3- Quyết đinh 1568 phê duyệt Kế hoạch nhân rộng mô hình Bác sĩ gia đình
4- Thông tư 16 về Hướng dẫn Thí điểm mô hình Bác sĩ gia đình
5a- Đề án Bác sĩ Gia đình
5b- Quyết định phê duyệt Đề án Bác sĩ Gia đình

DỰ THẢO

Bài phát biểu khai mạc của Bộ trưởng Bộ Y tế tại Hội nghị triển khai thực hiện kế hoạch phát triển mô hình phòng khám Bác sĩ gia đình, giai đoạn 2016-2020

Hà Nội, ngày 15 tháng 7 năm 2016

Kính thưa các Quý vị đại biểu,

Mô hình bác sĩ gia đình đã phát triển ở nhiều nước trên thế giới từ Thế kỷ XX. Năm 1960, Y học gia đình ra đời ở Mỹ, Anh và một số nước, đã đáp ứng kịp thời nhu cầu chăm sóc sức khỏe của cộng đồng với sự chuyển đổi mô hình bệnh tật trên toàn cầu. Năm 1995, có 56 nước đã phát triển và áp dụng chương trình đào tạo Y học gia đình. Hiệp hội Bác sĩ gia đình toàn cầu (WONCA) đã được thành lập năm 1972 và đến nay đã có khoảng 100 quốc gia thành viên.

Tại Việt Nam, năm 1998, Dự án phát triển đào tạo bác sĩ gia đình tại Việt Nam với sự tài trợ bởi quĩ CMB (China Medical Board of New York) được Bộ Y tế phê duyệt. Tháng 3 năm 2000, Bộ Y tế chính thức công nhận chuyên ngành Y học gia đình và cho phép đào tạo bác sĩ chuyên khoa cấp I Y học gia đình. Hoạt động bác sĩ gia đình đã bước đầu được tổ chức tại một số thành phố nhưng còn nhỏ, lẻ, chưa đầy đủ nguyên lý của y học gia đình. Mô hình hoạt động bác sĩ gia đình tại nước ta hiện nay là mô hình mới, chưa được quan tâm, đầu tư tương xứng, hoạt động còn tản mạn, nhiều hạn chế, bất cập và hiệu quả chưa cao.

Hiện nay, mô hình bệnh tật ở nước ta là mô hình bệnh tật kép, các bệnh lây nhiễm, suy dinh dưỡng vẫn ở mức khá cao, trong khi nhóm các bệnh không lây nhiễm và tai nạn thương tích tăng nhanh dẫn đến nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân ngày càng tăng; việc sàng lọc, theo dõi, quản lý, điều trị bệnh mạn tính tại cộng đồng là hết sức cần thiết, đòi hỏi việc nâng cao năng lực y tế tuyến cơ sở ngày càng trở nên cấp bách.

Từ thực tiễn bước đầu tiếp cận mô hình bác sĩ gia đình ở nước ta và kinh nghiệm ở các nước trên thế giới cho thấy nếu phát triển mô hình bác sĩ gia đình sẽ góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc ban đầu theo hướng toàn diện và liên tục, giúp tư vấn, sàng lọc bệnh tật cho người dân ngay tại cộng đồng, góp phần giảm quá tải bệnh viện tuyến trên, ngày 22 tháng 3 năm 2013 Bộ Y tế đã phê duyệt Đề án: “Xây dựng và phát triển mô hình phòng khám bác sĩ gia đình tại Việt Nam giai đoạn 2013-2020” tại Quyết định số 935/2013/QĐ-BYT. Mục tiêu của Đề án là: xây dựng và phát triển mô hình phòng khám bác sĩ gia đình trong hệ thống y tế Việt Nam nhằm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản, toàn diện, liên tục, thuận lợi cho cá nhân, gia đình và cộng đồng, góp phần giảm quá tải bệnh viện.

Sau 3 năm triển khai thực hiện Đề án (2013-2015) tại 8 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, đã đạt được một số kết quả bước đầu:

– Đã từng bước xây dựng hành lang pháp lý cho hoạt động của phòng khám BSGĐ, như đã ban hành thông tư hướng dẫn thí điểm về bác sĩ gia đình và phòng khám bác sĩ gia đình; Thông tư hướng dẫn đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu và chuyển tuyến khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, trong đó quy định “Phòng khám bác sỹ gia đình tư nhân độc lập” là một trong những cơ sở khám bệnh, chữa bệnh ban đầu. ..

– Đẩy mạnh triển khai đào tạo nhân lực về Y học gia đình, đã ban hành được chương trình đào tạo định hướng y học gia đình chương trình 3 tháng để cấp chứng chỉ hành nghề; chỉ đạo các cơ sở đào tạo chuyên ngành y thực hiện đào tạo định hướng, cấp chứng chỉ hành nghề và giấy phép hoạt động cho phòng khám bác sỹ gia đình.

– Đến tháng 12/2015 đã thành lập được 240 phòng khám bác sĩ gia đình tại 6 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, vượt chỉ tiêu đề ra (80). Mặc dù mới thành lập, các phòng khám bác sĩ gia đình đã tổ chức hoạt động theo nguyên lý YHGĐ, hướng tới quản lý toàn diện và liên tục.
Có thể nói, sau ba năm thực hiện thí điểm tại 8 tỉnh, thành phố, mô hình phòng khám bác sĩ gia đình đã có kết quả bước đầu và khả năng nhân rộng là hoàn toàn khả thi. Nhưng ngay từ lúc này rất cần sự vào cuộc của toàn ngành và chính quyền địa phương để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc. Có như vậy mô hình phòng khám BSGĐ sẽ phát huy được thế mạnh trong hệ thống y tế.

Tuy nhiên, bên cạnh các ưu điểm, việc triển khai hoạt động bác sỹ gia đình ở nước ta hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Nguồn nhân lực có chuyên môn về y học gia đình còn thiếu chưa đáp ứng được yêu cầu. Chưa hấp dẫn tư nhân tham gia thành lập phòng khám bác sỹ gia đình, nên các phòng khám bác sỹ gia đình tư nhân còn quá ít. Người dân còn chưa hiểu về mô hình phòng khám bác sĩ gia đình, còn cho rằng bác sĩ gia đình là bác sĩ đến nhà thăm khám, chữa bệnh… .

Để tiếp tục đẩy mạnh việc phát triển mô hình phòng khám bác sỹ gia đình, Bộ Y tế đã xây dựng kế hoạch nhân rộng và phát triển mô hình ác sĩ gia đình, giai đoạn 2016-2020. Mục tiêu chung của Kế hoạch là: Đến năm 2020, nhân rộng và phát triển phòng khám bác sĩ gia đình trên phạm vi toàn quốc nhằm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản, toàn diện, liên tục cho cá nhân, gia đình và cộng đồng, góp phần tăng cường chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu và giảm quá tải bệnh viện.
Tại Hội nghị này, Đại diện Cục Quản lý Khám, chữa bệnh sẽ trình bày chi tiết của Kế hoạch nhân rộng và phát triển mô hình bác sĩ gia đình, giai đoạn 2016-2020.

Để triển khai kế hoạch nhân rộng và phát triển mô hình bác sĩ gia đình thành công, tôi đề nghị các địa phương, đơn vị thực hiện một số nội dung sau:
1. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm chỉ đạo và đầu tư hơn nữa cho y tế cơ sở nói chung và phát triển bác sỹ gia đình nói riêng theo định hướng, kế hoạch của Bộ Y tế.

2. Chủ tịch Ủy ban nhân dân 8 tỉnh, thành phố là: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên, Thừa Thiên Huế, Khánh Hòa, Cần Thơ, Tiền Giang tiếp tục chỉ đạo Sở Y tế phát huy kết quả bước đầu, triển khai quyết liệt mô hình phòng khám bác sĩ gia đình tại địa phương, lựa chọn một số đơn vị (trạm y tế xã, phường, thị trấn, phòng khám bác sĩ gia đình tư nhân) để xây dựng mô hình phòng khám bác sĩ gia đình hoàn chỉnh, làm điển hình nhân rộng tại địa phương và cả nước.

3. Các Sở Y tế phối hợp với các Sở, Ngành ở địa phương để tổ chức khảo sát, đánh giá thực trạng y tế cơ sở, nhu cầu chăm sóc ban đầu của nhân dân địa phương, xây dựng kế hoạch cụ thể và lộ trình, thời gian cụ thể triển khai nhân rộng và phát triển mô hình phòng khám bác sĩ gia đình tại địa phương, trình Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt và tổ chức thực hiện sau khi Kế hoạch được phê duyệt.

4. Các Sở Y tế và các đơn vị phải quán triệt sâu sắc đến cán bộ y tế để có nhận thức, hiểu biết đúng về vai trò, hiệm vụ và ý nghĩa của việc phát triển bác sỹ gia đình ở nức ta sẽ góp phần nâng cao năng lực tuyến y tế cơ sở, nâng cao chất lượng chăm sóc ban đầu theo hướng toàn diện và liên tục, giúp sàng lọc bệnh tật, chuyển tuyến phù hợp, góp phần giảm quá tải bệnh viện tuyến trên.

5. Các trường đại học chuyên ngành y có trách nhiệm chủ động thực hiện các nhiệm vụ về đào tạo, nghiên cứu khoa học về Y học gia đình. Trong năm 2016 phải đào tạo được nhiều bác sĩ đa khoa học về y học gia đình theo chương trình ba tháng.

6. Đối với các Vụ, Cục của Bộ Y tế, căn cứ vào nhiệm vụ được giao, căn cứ vào chức năng nhiệm vụ của đơn vị để chủ động thực hiện kế hoạch, đề xuất chính sách ưu tiên thu hút nguồn nhân lực y học gia đình.

7. Các Phòng khám bác sĩ gia đình phải thực hiện đúng các quy định về mô hình phòng khám bác sĩ gia đình và các quy định của pháp luật có liên quan.

Nhân dịp Hội nghị này, Bộ Y tế ghi nhận sự nỗ lực cố gắng của các tỉnh, thành phố đã bước đầu triển khai phòng khám bác sỹ gia đình, góp phần thực hiện tốt sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân của ngành Y tế nước nhà. Với tinh thần như trên, tôi tin rằng sau Hội nghị này Kế hoạch nhân rộng và phát triển mô hình bác sĩ gia đình sẽ được triển khai tốt ở các địa phương, mô hình phòng khám bác sỹ gia đình thực sự đi vào cuộc sống, nhân rộng ra trên cả nước, từng bước góp phần nâng cao chất lượng công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân ngay từ tuyến cơ sở.

Kính chúc sức khỏe các Quý vị khách quý, quý vị đại biểu.
Xin trân trọng cảm ơn./.